DÖRDÜNCÜ MAYMUN

23 Temmuz 2022 Cumartesi

EDİTÖRLERİN ŞAŞKINLIĞI

 

Kim Milyoner Olmak İster yarışmasında bir soru:

Jules Verne’nin 80 Günde Devrialem romanında hangisiyle yolculuk yapılmamıştır?

A-Kızak

B-Sıcak hava balonu

C-Fil

D-Vapur

Doğru yanıt “Sıcak hava balonu”, yani onunla seyahat edilmemiş.

1872 de yazılan romanın konusu 80 günde dünyayı dolaşılacağı konusunda girilen bir iddiaya dayanır, sadece kara ve deniz yolu kullanılacak hava yolu kullanılmayacaktır.

Günümüz Türkçesiyle “80 Günde Dünya Gezisi” olmasına karşın ilk çevirideki “devrialem” ifadesi nedense korunmuştur.

Ancak ilki 1956 yılında çevrilen sinema uyarlamasında birtakım değişiklikler yapılmıştır. Sıcak hava balonu görseli sinemasal açıdan çok etkileyici olduğu için senaryoya eklenmiştir öyle ki sonradan tekrarları yapılan filmlerin afişlerinde bile balon ögesi yer almıştır.

Buraya kadar sorun yok, sinema uyarlamalarında bu tür değişiklikler çok olağandır.

 


Sorun yayınlanan çeşitli 80 Günde Devrialem kitaplarında, Jules Verne çoktan teliften düşüp anonim hale geldiğinden her isteyen istediği gibi basmaya başlamıştır.

Gerek bizde gerek dünyada basılan çeşitli kitapların kapaklarına bir balon görseli oturtulmuştur.

Bu da editörlerin ve ressamların kitabı doğru dürüst okumadan filmi seyredip kapak hazırladıklarını gösteriyor.

Nitekim soruyu bilemeyip elenen yarışmacı ve sunucusu da:

“Yahu kitabın kapağında balon vardı gözümün önünde.”, deyip şaşkınlıklarını saklamadılar.

Soruyu hazırlayanlar da insanların bu tuzağa düşeceklerini bildiklerinden sormuşlardır.

Yoksa 100.000 liralık soru için çok basit olurdu, tebrikler.

Bu sayede de bunca yıldır gözümüzün önünde durup bir türlü fark edemediğimiz bir yanlış ortaya çıkmış oldu, bir tebrik daha.

Atay SÖZER