ALACAĞIN OLSUN WALT DİSNEY

İlk çocukluk yıllarımın en sevimli çizgi roman dergisi Pulhan yayınlarından çıkan “Miki” dergisiydi. Pek çok karakterin komik, meraklı maceralarını keyifle okur ve okuma alışkanlığımı da geliştirirdim.

Derginin kapağının üstünde koskoca “Walt Disney” logosu dururdu. Bir karikatürist olduğunu öğrendiğim Disney’in dergideki tüm çizgileri yazıp çizdiğini zanneder ve müthiş bir hayranlık duyardım. Bu kadar çok şeyin tek bir kişi tarafından yapılması olağanüstü bir şeydi gerçekten.

Öldüğünü öğrendiğimde çok üzülmüş, adeta yasa bürünmüştüm “Bir daha bunlar çizilemeyecek” diye.

Daha sonra Disney’in tüm karakterlerinin yaratıcılarının başka kişiler olduğunu öğrendim, zaten benim okuduğum seri de İtalyanların yaptığı “Topolino” dergisinden çevirilermiş.

O dergiler büyük bir ekip tarafından hazırlanıyormuş; Walt Disney tüm karakterlerin teliflerini alıp kendi logosu altında servis eden önemli bir kapitalistmiş.

Disney firması özellikle çocuklara yönelik ürünleriyle küresel bir şirkettir.

Eğlence parkı Disneyland dünyanın pek çok yerinde bulunmaktadır.

Disney yapımı filmler sinema dünyasında önemli bir yerdedir.

Tabii ki gelişen teknolojiyle Disney bir dijital platform da oluşturdu…

Özellikle pandemi döneminde bu platform epey bir izleyici buldu.

Elindeki filmler dışında buraya özel yeni içerikler de üretilmeye başlandı her ülkeye kendi içeriğini üretmesi için olanak sağlandı.

Recep İvedik dahil birçok film projesi hazırlardı; bunlar arasında bizim için en önemlisi “Atatürk” filmiydi. Daha önce birkaç kez yapılmasına rağmen bunun daha önemli bir iş olduğu söyleniyordu, beklentiler de epey yükselmişti doğal olarak. Görmediğim için nasıl olduğu konusunda yorum yapamam. Belki de sıradan belki de kötü bir iş çıkacak veya söylendiği gibi hakkını veren esaslı bir iş.

            Bu arada Hollywood’da bir senaristler grevi başlatıldı, oyuncular da buna destek verdi. Birçok önemli filmin çekimi durma noktasına geldi. Greve gidenlerin istekleri arasında dijital kanallarda gösterilen filmlerden alınacak telif ödemeleri de vardı.

            Bizde henüz pratiğe geçilmese de başka ülkelerde çeşitli mecralarda gösterilen filmlerin senaristi, yönetmeni, oyuncusu bir telif ödemesi alır. Bu o film için aldığı ücretin dışında bir paradır ve yayıncı kuruluş tarafından ödenir. Bir kanal için de bu hatırı sayılır bir yekûn tutar.

            Disney bu durumda ani bir karar alıp bu teliflerden yırtmak için tüm dünyadaki platformların yerli içeriklerini kaldırdı; bu durumda Recep İvedik filmi de Atatürk filmi de yayınlanmayacak. Elbette Disney’e göre Atatürk filmiyle Recep İvedik arasında bir fark yok ikisi de ticari bir meta sadece. Atatürk’e bizim gibi bakmasını beklemek de biraz safdillik olur.

            Gelelim Ermeni diasporasına… Atatürk ve Türkiye konusunda kronik bir karın ağrıları olduğundan bu isimleri duydukları zaman hemen fırlıyorlar. Atatürk filmiyle ilgili de aynı şeyi yapıp feryada başladılar. Disney gibi güçlü bir şirket para söz konusu olduğunda değil diasporayı mezarından Walt Disney çıksa tanımaz; eğer Atatürk filminin para getireceğine inansa onu mutlaka gösterirdi.

            Ama tüm platformlardaki filmlerle birlikte Atatürk filmi de kalkınca diaspora üzerine alındı “Biz dedik de ondan kalktı” diye havalara girdiler.

            Bizdeki çevreler de bunun böyle olduğuna hemen inandılar ve Disney’e de diasporaya da saydırdılar haklı olarak.

            Diasporayı ciddiye almaya pek gerek yok ama Disney’e tepkiler kesinlikle sürmelidir.

            Öncelikle tüketici hakları açısından ciddi bir suç vardır. Birçok kişi yerli içerikler ve özellikle Atatürk filmi var diye üye oldu, bu bir taahhüttür ve yerine getirilmemiştir yani dolandırılmıştır. Parasını peşin verip sipariş ettiğiniz ürünün size ulaşmaması durumudur.

            Çocukluk dünyamda beni yanıltan Walt Disney gene yaptı yapacağını anlayacağınız. Ama bu defa yemezler; üyelik iptalleriyle birlikte bu konuda davalar açılması ve mahkeme kararıyla Atatürk filminin platforma konulması sağlanabilir.